Van 2 t.e.m. 6 december organiseert de VUB de Ethics Week. Met dit initiatief, dat al voor de derde keer plaatsvindt, wil de universiteit haar studenten, onderzoekers en iedereen die graag op de hoogte blijft van onderzoeksethiek in een steeds veranderde wereld via een reeks activiteiten doen nadenken over ethiek in wetenschappelijk onderzoek. Op het programma staan dit jaar onder meer discussiesessie en een aangepast menu in het VUB-restaurant met ethisch gekruide maaltijden. Naar aanleiding van deze themaweek, wordt ook het Ethics Casebook gelanceerd met vijftig heel reële en concrete ethische dilemma’s uit verschillende onderzoeksdomeinen.
Het VUB Ethics Casebook is het eerste in zijn soort in België en bestaat uit twee delen: een leerboek en een begeleidingsboek. Het leerboek schildert een onderzoeksdilemma en geeft vier mogelijke manieren over hoe daar op kan gereageerd worden. Het begeleidingsboek geeft dan de oplossing en ook uitleg over de specifieke problematiek van het thema, de wetgeving, en extra vragen en suggesties voor discussiemogelijkheden.
John Pearson, adviseur Ethiek en Onderzoeksintegriteit van het VUB Legal & Ethics Office die het casebook ontwikkelde legt uit: “De dilemma’s in het Ethics Casebook zijn concrete vraagstukken waar onderzoekers geregeld mee te maken krijgen. Bijvoorbeeld de case waarbij een onderzoeker tijdens anthropologisch onderzoek in een gevaarlijke buurt getuige wordt van een moord. Moet men dit melden en daarmee het onderzoek – het vertrouwen dat hij opbouwde – riskeren. Of als een ingenieur een drone ontwikkelt voor humanitaire doeleinden en merkt dat ook veiligheidsdiensten in haar werk geïnteresseerd zijn. De Ethics Casebooks worden momenteel verspreid onder de VUB-docenten en zullen de komende week maar ook erna in de colleges gebruikt worden.”
Voer voor discussie
De studenten en wetenschappers krijgen de komende week ethiek ook letterlijk op hun bord. Aan de Ethics Week hangt namelijk ook een restaurantactie vast. Elke dag van de week serveert het studentenrestaurant van de VUB een ‘ethisch geladen’ maaltijd met ingrediënten waar een ethisch probleem rond hangt over bijvoorbeeld de manier waar op ze op ons bord terecht komen. Zo staat er maandag kabeljauw op het menu om zo in te gaan op in hoeverre visserij ethisch is.
Gouden bananen
Tot slot zijn er gedurende de hele week 8 discussiessessies rond uiteenlopende onderwerpen zoals bijvoorbeeld de problematiek rond publicatiedruk, vooringenomenheid bij het opstellen van onderzoeksvragen of ethische vraagstukken rond artificiële intelligentie en genetische manipulatie . Dinsdagavond is er in het centrum van Brussel ook een wetenschapscafé rond dat thema: mag de wetenschap bijvoorbeeld een ‘gouden banaan’ creëren die resistent is tegen alle ziektes om zo voedingsschaarste te voorkomen?