Dierproeven

B-Liver

Het onderzoek naar leverziektes en toxiciteit van geneesmiddelen aan de Vrije Universiteit Brussel wenst een beter inzicht te krijgen in hun achterliggende mechanismen zodoende de algemene gezondheid en veiligheid van de mens te vrijwaren.

Het gebruik van proefdieren om de mechanismen van welbepaalde leverziektes te bestuderen

Jaarlijks sterven er ongeveer 60.000 Europese burgers aan leverfalen en minstens tien maal meer lijden aan chronische leverziektes. Op dit moment is een niet-alcoholische vette lever (NAFLD) de voornaamste oorzaak van chronische leverinsufficiëntie in de ontwikkelde wereld. We weten uit studies met proefdieren en patiënten dat deze ziekte sterk geassocieerd is met mediatoren van het metabool syndroom en obesitas, maar kan ook veroorzaakt worden door sommige geneesmiddelen. In 5-10% van de gevallen zal NAFLD zich verder ontwikkelen in zogenaamde niet-alcoholische steatohepatitis (NASH) dat gepaard gaat met leverontsteking en geassocieerd is met een verhoogd risico op overlijden. NASH kan zich verder ontwikkelen in leverfibrose, ook gekend als de ontwikkeling van littekenweefsel in de lever, en tot slot in levercirrose en leverfalen waarvoor levertransplantatie de enige behandeling is. Op dit moment is genezing van NASH niet mogelijk en dit is te wijten aan het feit dat we te weinig weten over de onderliggende processen die zorgen voor de ontwikkeling van deze ziekte.

Proefdieren zijn noodzakelijk om nieuwe kennis te verkrijgen betreffende de ziekteprocessen en hun verdere progressie. Studies op muizen en ratten kunnen ons leren welke biologische processen verstoord worden en welke celtypes van de lever beschadigd worden. Vervolgens kan onderzoek dan verdergezet worden in proefbuizen op levercellen van dierlijke of menselijke oorsprong. Zodoende kunnen specifieke proteïnen die een sleutelrol spelen in de ontwikkeling van een ziekte geïdentificeerd en bestudeerd worden. Door stap voor stap de mechanismen te achterhalen, kunnen onderzoekers belangrijke informatie verkrijgen die kan leiden tot de ontwikkeling van nieuwe therapieën, maar ook tot de ontwikkeling van nieuwe proefdiervrije alternatieve testmethodes. Dergelijke methodes kunnen dan zowel gebruikt worden in fundamenteel onderzoek als tijdens de zoektocht naar nieuwe geneesmiddelen. Op dit moment investeren VUB teams in de ontwikkeling van humane stamcelafgeleide NASH modellen (figuur 1) en 3D organoïde modellen van leverfibrose (figuur 2).